De Grote Waardentoetsing – ook voor jouw pensioenfonds
Door Thanos Verousis
Professor of Sustainable Finance
Larry Fink, CEO van BlackRock, slaakte ongetwijfeld een zucht van opluchting toen Texas recent besloot om 's werelds grootste assetmanager van zijn zwarte lijst te halen. Die lijst bestaat uit assetmanagers die fossiele brandstoffen boycotten, en volgens de Texaanse wetgeving mogen openbare beleggings- en pensioenfondsen niet investeren in organisaties die op de lijst staan. BlackRock haalde meer dan drie jaar het onderste uit de kan om de brokken te lijmen en ruilde zijn klimaatgerichte beleid in voor een oogluikende aanpak, maar voor wat hoort dan ook wat.
In diezelfde week – maar dan op een ander continent – besloot Union Investment, een van Duitslands grootste assetmanagers, niet langer te investeren in Exxon Mobil, omdat de Amerikaanse gas- en oliegigant zich onvoldoende zou inzetten voor de klimaatdoelen. Wat heeft dat te betekenen?
Deze ontwikkelingen wijzen op wat ik de 'Grote Waardentoetsing' noem in professionele beleggingen. Dat is simpelweg het moment waarop eerst de beleggers en vervolgens de assetmanagers zich realiseren dat de zorgplicht van de assetmanagers uiteindelijk door de beleggers zelf wordt bepaald. Als beleggers bereid zijn om een deel van hun portefeuille, inclusief hun pensioenfondsen, toe te wijzen aan beleidslijnen die niet zozeer 'waarde' nastreven, maar wel overeenstemmen met hun 'waarden', dan kunnen de fondsmanagers niet anders dan volgen. Het 'waardenprincipe' krijgt dan voorrang op een 'waardeprincipe' waarbij het rendement op korte of lange termijn wordt gemaximaliseerd. De belegger hoeft zich niet eens uit te spreken over het feit of het klimaatrisico al dan niet een beleggersrisico is, zoals onlangs werd bevestigd door Norges Bank Investment Management, het gigantische beleggingsfonds van de Noorse overheid. De belegger geeft gewoon instructies aan de fondsmanagers, die vervolgens stemmen met de voeten of met de handen.
Het verhaal van State Street Global Advisors is daar een uitstekend voorbeeld van. In februari 2025 besloot The People's Pension, een groot pensioenfonds uit het Verenigd Koninkrijk, 28 miljard pond aan spaargeld terug te trekken uit State Street omdat het bedrijf zich niet langer aan de ESG-verbintenissen wilde houden. Dat was stemmen met de voeten. Drie maanden later, in mei, lanceerde State Street een Sustainability Stewardship Service, waarbij bestaande beleggers voortaan kunnen kiezen voor een op duurzaamheid gericht kader. Dat is stemmen met de handen.
De Grote Waardentoetsing gebeurt niet ondanks het verzet tegen ESG, maar net daardoor. Jarenlang sprongen fondsmanagers gretig op de populaire ESG-kar, waar beleggers werden gelokt met de belofte om juist en goed te handelen. De beleggers van hun kant hoefden niet te kiezen tussen 'waarde' en hun 'waarden'. Maar het recente ESG-verzet dwingt beleggers om een standpunt in te nemen, en laat dat nu net de perfecte voedingsbodem zijn voor de Grote Waardentoetsing.
De voorbije twee jaar kregen beleggers bij steeds meer en grotere fondsen de mogelijkheid om als aandeelhouder te kiezen voor waarden boven waarde. BlackRock is daar een voorbeeld van. Net als Vanguard. Dat kan tot meer polarisatie leiden – zoals ook blijkt uit het Texaanse voorbeeld – maar er is nu eenmaal geen plan B.
Neem contact op!