Hoe word je een faalintelligente ondernemer?

Dat is de missie van Paul Iske, hoogleraar Open Innovation & Business Venturing aan de Universiteit van Maastricht. Als oprichter en Chief Failure Officer van het Instituut voor Briljante Mislukkingen wil hij organisaties slimmer, innovatiever en ondernemender maken via een radicaal andere kijk op mislukking. Hij deelde zijn inzichten tijdens de jaarlijkse iGMO Summit. Zo’n 125 ondernemers en leden van het Impulscentrum ‘Groeimanagement voor Middelgrote Ondernemingen’ (iGMO) luisterden naar zijn pleidooi voor meer ruimte om experimenteren, innoveren, falen en leren.

Eigen leerlessen als voedingsbodem

Zijn fascinatie voor de positieve kracht van mislukkingen en de inspiratie voor de oprichting van zijn instituut haalde Paul uit zijn eigen carrière. Na een doctoraat in theoretische natuurkunde ging hij aan de slag bij Shell. Omdat hij merkte dat veel waardevolle, interne kennis verspild werd, creëerde hij samen met een collega een nieuw platform voor kennisdeling over activiteiten en landen heen. Zijn poging om dat systeem (de facto een voorloper van LinkedIn) na zijn vertrek bij Shell naar de markt te brengen mislukte echter, omdat de markt er nog niet klaar voor was. Daarna startte hij bij ABN AMRO waar hij bijna 20 jaar gewerkt heeft als Chief Knowledge Officer en uiteindelijk als Chief Dialogues Officer en Senior Vice President Innovation verantwoordelijk was voor alle open en duurzame innovatie van de bank.

“Ik heb nog nooit een interessante ontwikkeling gezien waarbij geen kennis of krachten werden gebundeld. Maar iets nieuws proberen is ook altijd een afweging: als je geen risico neemt, kan er niks mislukken – maar niks doen, levert ook niks op en is op zich dus ook risicovol. We moeten niet willen dat mensen ophouden met dingen proberen omdat het mis zou kunnen gaan of omdat ze de stempel ‘mislukt’ krijgen. Daarom is het belangrijk dat de drempel om te proberen (en te falen) zo laag is en dat je de kennis die voortkomt uit falen, kan hergebruiken. Met de oprichting van mijn instituut wilde ik in eerste instantie die angst reduceren. Je moet niet bang zijn om dingen te proberen, ook al weet niet zeker of het gaat lukken. En je moet niet bang zijn om over het resultaat te praten, of dat nu goed of slecht is. Onze neiging om mislukkingen dood te zwijgen is fundamenteel verkeerd.”

Durven proberen, mislukken, leren en opnieuw proberen

Paul omschrijft ondernemerschap als een mindset om nog niet eerder benutte mogelijkheden te identificeren en te benutten. Ondernemers doen dat met passie, doorzettingsvermogen en lef, dus je moet ook bereid zijn risico te nemen.

“Wie ooit failliet gegaan is, krijgt niet zo makkelijk nog nieuwe financiering bij de bank. Wat de bank echter niet in overweging neemt, is de wijze waarop je failliet ging. Was dat op een domme of juist op een heel briljante manier? Mislukken kan heel waardevol zijn als je het als een leermoment beschouwt. Uit een Europese studie naar zogenaamde entrepreneurial restarters met de toepasselijke naam ‘Setting the Phoenix free’ bleek dat wie het opnieuw probeerde na de eerste keer gestopt of gefaald te zijn, net een hogere kans had op slagen. Die hogere kans krijg je natuurlijk alleen wanneer de leeropbrengst van de eerdere gefaalde poging niet vernietigd wordt. Als je ‘FAIL’ beschouwt als First Attempt in Learning dan kan je de stap zetten van faalkosten naar faalopbrengsten.”

Wat maakt een mislukking briljant?

Het Instituut voor Briljante Mislukkingen hanteert de volgende definitie: een briljante mislukking is een goed voorbereide poging om waarde te creëren, maar met een ander uitkomst dan gepland, en met een leereffect. Er was een ambitieus en innovatief idee, en ondanks dat het product of project niet succesvol was, heb je de deur opengezet naar nieuwe kennis, nieuwe inzichten of nieuwe opportuniteiten voor de toekomst.

Om te bepalen of iets wel dan niet een briljante mislukking (BM) is, ontwikkelde Paul ook een formule: BM = V x I x R x A x L.

• Visie: had je een duidelijk plan met de bedoeling iets van waarde te creëren?
• Inspiratie: heb je wel je best gedaan?
• Risicomanagement: heb je niet te veel maar ook niet te weinig risico genomen?
• Aanpak: was je goed voorbereid, heb je samengewerkt en alle beschikbare kennis gebruikt?
• Leren: heb je iets geleerd, worden de lessen gedeeld en de kennis toegepast?

Faalintelligent worden via patroonherkenning

Om niet alleen te leren uit onze fouten, maar om ook vooraf en tijdens het nemen van beslissingen mogelijke risico’s beter te kunnen inschatten, paste Paul de principes van associatief denken toe op mislukkingen. Door terugkerende patronen te leren herkennen, kan je je handelingen aanpassen om het gewenste resultaat te bekomen. En zo word je echt faalintelligent. Op basis van de analyse van honderden mislukkingen identificeerde hij 16 faalpatronen met namen als de Brug van Honduras, de Duiker van Acapulco of de Lege Plek aan Tafel. Wie deze patronen kent en kan koppelen aan de praktijk kan niet alleen achteraf analyseren achteraf waarom de dingen gelopen zijn zoals ze zijn, maar kan ook anticiperen op mogelijke mislukkingen nog voor je begint en beter reageren terwijl je al bezig bent.

En wanneer elke ondernemer deze visie omarmt, dan creëren we volgens professor Paul Iske “samen een wereld waar mensen durven blijven dingen doen, durven blijven ondernemen en ervaringen durven delen.”

Wil je jouw bedrijf duurzaam laten groeien? Krijg een voorproefje van onze Growth Scan^© – een uniek instrument dat de groeinoden van jou en je bedrijf analyseert.

Doe de scan