Wat is een organisatiecultuur?

Volgens professor Andreea Gorbatai wordt de rol die organisatiecultuur speelt als succesfactor in scale-ups nog te vaak onderschat

Video still - Andreea Gorbatai - what is

In een context van bedrijfscultuur spreken we vaak over een ‘sterke’ of ‘toxische’ cultuur en een ‘klantgerichte’ of ‘innovatieve’ cultuur. We schrijven het succes of falen van een organisatie toe aan haar cultuur, maar de precieze definitie van die cultuur blijft vaak onduidelijk en vaag.

Professor Edgar Schein, een vooraanstaand onderzoeker aan de Amerikaanse MIT Sloan School of Management, bestudeert al meer dan vijf decennia langs organisatieculturen. Hij omschrijft het als ‘een reeks basisveronderstellingen die bepalen waaraan je aandacht moet besteden, wat dingen betekenen, hoe je emotioneel moet reageren op wat gebeurt en welke stappen je moet zetten in verschillende situaties in een organisatie’.

Een organisatiecultuur geeft met andere woorden weer ‘hoe de zaken hier aangepakt worden’. Dat omvat gedrag dat leidt tot promotie of ontslag van medewerkers, aspecten die prioriteit krijgen als we bepaalde afwegingen moeten maken, en hoe we omgaan met collega’s. Maar de organisatiecultuur heeft ook betrekking op wat gezegd en gedaan wordt, ook al is dat niet altijd in overeenstemming met de missie en doelstellingen van de organisatie.

Video thumbnail - Andreea Gorbatai - what is

Wat is een organisatiecultuur?

Professor Andreea Gorbatai verduidelijkt het concept ‘organisatiecultuur’. Ze ontrafelt de elementen die de cultuur van je bedrijf bepalen, en legt uit hoe het komt dat de organisatiecultuur vaak over het hoofd wordt gezien als succesfactor voor scale-ups.

Als ondernemer is het cruciaal om te weten dat de cultuur van je start-up grotendeels gebaseerd is op drie belangrijke factoren, die allemaal vrij moeilijk te achterhalen zijn zonder de nodige inspanningen en zelfkennis.

  • Ten eerste bepalen je eigen voorkeuren en persoonlijkheid als leider van de organisatie – de manier waarop je omgaat met onvoorspelbaarheid en conflicten in het team van oprichters, het gedrag dat je oké of niet oké vindt en het gedrag en de overtuigingen die je extra aandacht geeft of net bagatelliseert en negeert – de manier van werken in de rest van organisatie en wat nieuwe medewerkers zich eigen moeten maken om te slagen.
  • Verder bepalen de normen van je sector en je eigen werkervaring hoe de dingen gedaan worden in je organisatie. Heel vaak doe je dingen niet per se op de manier die jij zelf het beste vindt, maar ‘omdat dat nu eenmaal zo gebeurt’ – afhankelijk van je vorige jobs, je eigen cultuur, je eigen verwachtingen of de verwachtingen die je medewerkers en medeoprichters hebben op basis van hun eerdere werkervaring.
  • En tot slot wordt de cultuur ook beïnvloed door beperkende omgevingsfactoren op het ogenblik dat je de organisatie opstartte. Net zoals kinderen van hun familie en gemeenschap leren waar ze aandacht aan moeten besteden en wat niet belangrijk is, worden jonge organisaties beïnvloed door het klimaat waarin ze opgericht zijn. Kon de organisatie rekenen op uitgebreide financiering, met veel ruimte voor experiment en verkennend onderzoek? Had je organisatie het zwaar te verduren en slaagde ze er amper in om te overleven? Werd je idee lovend onthaald of moest je in de begindagen tegen de stroom in roeien?

Belangrijkste conclusie

Net zoals levende organismen leren organisaties van hun omgeving en leiders waar ze op moeten focussen en hoe de zaken het best aangepakt worden. Bovenal zijn organisaties geneigd om dezelfde afwegingen te maken als in hun beginfase – en die zijn mogelijk achterhaald wanneer het bedrijf opschaalt. Hoewel dat vaak de ‘juiste’ manier was toen de organisatie van de grond kwam en spartelde om het hoofd boven water te houden, is deze werkwijze heel vaak niet meer in overeenstemming met de huidige zakelijke context of strategische prioriteiten. Weten wat je organisatiecultuur inhoudt, die cultuur in de praktijk brengen, heel de organisatie inspireren om dat voorbeeld te volgen en je strategische doelen realiseren conform die cultuur: het zijn stuk voor stuk elementen die vaak over het hoofd gezien worden als succesfactoren voor scale–ups.

Neem contact op!

Andreea Gorbatai

Andreea Gorbatai

Associate Professor in Entrepreneurship Chair of the Diversity, Equity and Inclusion Committee