De waarde van verschillende perspectieven

• Assistant Professor of International Business
• Voorheen Assistant Professor aan de Rijksuniversiteit Groningen, in Nederland
• Gespecialiseerd in de antecedenten en gevolgen van de samenstelling van bestuursraden en topmanagementteams, diversiteit en duurzaamheid
• Fervent yogini en tennisliefhebber die iets wil teruggeven aan haar geboorteland

Samenstelling van teams, diversiteit en duurzaamheid

In haar onderzoek richt Esha zich op de antecedenten en gevolgen van de samenstelling van bestuursraden en topmanagementteams, waaronder de factoren die die samenstelling beïnvloeden en de impact daarvan op het team en het bedrijf in zijn geheel. Andere belangrijke thema's in haar onderzoek zijn diversiteit en duurzaamheid.

"De effectiviteit van teams is van cruciaal belang voor de bedrijfsprestaties – op financieel vlak, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van duurzaamheid", zegt ze. "Veel onderzoek naar de samenstelling van topmanagementteams focust op diversiteit op basis van één kenmerk, zoals gender, cultuur, functie of leeftijd. Ik houd bewust rekening met het multidimensionale karakter van diversiteit en onderzoek hoe die verschillende vormen van diversiteit op elkaar inwerken en de effectiviteit van besturen en topmanagementteams beïnvloeden."

Ook op andere manieren is haar aanpak origineel. Hoewel India het grootste land ter wereld is, focussen onderzoekers helaas vooral op Amerikaanse en Europese bedrijven en ondernemers. Maar dat is niet het geval in Esha's onderzoek, want zij bestudeert waar mogelijk ook Indiase bedrijven.

Méér dan "mannen versus vrouwen"

Bedrijven staan onder grote druk om de genderdiversiteit van hun topmanagement te vergroten. De business case voor genderdiversiteit is duidelijk, zoals blijkt uit de eindeloze stroom rapporten van grote consultancybureaus: het aanwerven van vrouwen heeft een positief effect op allerlei bedrijfsresultaten, van financiële prestaties tot duurzaamheid.

Een van de boeiendste artikelen waaraan Esha onlangs gewerkt heeft, onderzoekt de nuances achter die algemene beweringen. "We hebben in een steekproef van Amerikaanse bedrijven onderzocht welke invloed de link tussen gender en menselijk kapitaal heeft op de doeltreffendheid en prestaties van het bestuur", legt ze uit. "Wat gebeurt er als de vrouwen die in de raad van bestuur zetelen ook andere vaardigheden, andere functies en andere opleidingsachtergronden hebben dan de mannen in die teams? Uit ons onderzoek bleek dat de theoretische voordelen van diversiteit in zulke gevallen waarschijnlijk niet tot uiting komen. Het bestuur valt in zulke situaties namelijk uiteen in facties en subgroepen, langs bepaalde breuklijnen. Hoe sterker de link tussen gender en menselijk kapitaal, hoe sterker die breuklijnen. Men moet zich dus de vraag stellen of en hoe CEO's de perspectieven van vrouwen kunnen integreren en voordeel kunnen halen uit de schakeringen die zij aanbrengen." Het lijkt erop dat alleen aandacht besteden aan genderdiversiteit onvoldoende en zelfs contraproductief is. "Wat wij voorstellen is dat beleidsmakers en bedrijven verder kijken dan de simplistische retoriek van mannen versus vrouwen, en in plaats daarvan de diversiteit van raden van bestuur en topmanagementteams vanuit een multidimensionaal perspectief bekijken, met aandacht voor de interactie tussen de CEO en die teams", besluit ze.

De daad bij het woord voegen

Andere actuele onderwerpen die zowel voor academici als de algemene bevolking relevant zijn, zijn klimaatverandering, het milieu en duurzaamheid in het algemeen. "Veel bedrijven doen grote uitspraken over hun duurzaamheidsinitiatieven en -doelstellingen, maar slechts weinigen motiveren hun CEO's om die daadwerkelijk te verwezenlijken, terwijl ze wél enorme stimulansen geven om de financiële prestaties te verbeteren. Een van de artikelen waaraan ik werk analyseert de beloning van CEO's in Europese bedrijven. Zo willen we te weten komen welke raden van bestuur geneigd zijn milieugerelateerde KPI's te koppelen aan het loon van de CEO. Ik denk dat initiatieven van verschillende spelers op het gebied van corporate governance – zoals institutionele beleggers, andere eigenaren en raden van bestuur – een aanvulling kunnen vormen op het overheidsbeleid om de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid aan te pakken. Onderzoek als dit helpt ons inzicht te krijgen in de beperkingen en mogelijkheden die zulke spelers ervaren."

Ik had me geen zorgen hoeven maken

Voor haar onderzoek naar duurzaamheid en de verloning van CEO's, werkte Esha samen met professoren Xavier Baeten en Kerstin Fehre. Het beeld dat zij schetsten van Vlerick als een warme, ondersteunende omgeving sprak haar aan, dus toen er een functie vrijkwam, aarzelde ze niet. "Om eerlijk te zijn, toen ik de school voor het eerst bezocht voor mijn sollicitatiegesprek, was ik een beetje huiverig. Ik vroeg me af of ik er wel zou passen, omdat ik niemand zag die op mij leek", herinnert ze zich. "Ik heb mijn moed bijeengeraapt en die twijfels geuit aan het team. Hun reacties waren eerlijk en gemeend en bevestigden het beeld dat ik van de school had gevormd tijdens mijn samenwerking met Kerstin en Xavier. En ondertussen heb ik ondervonden dat mijn bezorgdheid ongegrond was. Iedereen doet zijn uiterste best om me te helpen – een externe SSD-schijf voor mijn laptop, flexibele werkregelingen omdat ik voorlopig nog in Amsterdam woon, collega's die me als waarnemer toelaten in hun lessen en die me advies geven over wat werkt en wat niet ... De school lijkt oprecht te geven om mijn succes en welzijn, en dat is best uniek."

De praktijk telt

Esha heeft momenteel geen concrete langetermijndoelen, maar tracht betekenis en voldoening te vinden in haar dagelijkse werk, en te genieten van wat elke dag brengt – of het nu gaat om een belangrijke paper die aanvaard wordt of een e-mail van een student die zich een les van jaren geleden herinnert. Wat haar lesopdracht betreft, weet ze precies wat ze wil: "Ik kan studenten alle theorieën en kaders bijbrengen over omgaan met diversiteit of internationaal ondernemen, of uitvoerig uitleggen met welke factoren ze rekening moeten houden bij het nemen van beslissingen, maar wat echt telt is of iemand die theorieën en kaders kan toepassen in de praktijk, wanneer die geconfronteerd wordt met deadlines en stress. Daarom ga ik tijdens mijn lessen zeer praktijkgericht te werk. Daarnaast wil ik mijn studenten leren kritisch te denken, complexe problemen te begrijpen en met concrete oplossingen te komen." Er verschijnen pretlichtjes in haar ogen: "Zo nu en dan zie je in de blik van studenten dat ze zich net gerealiseerd hebben dat er een andere invalshoek is, die hun overtuigingen aan diggelen slaat. Ervoor zorgen dat mijn studenten hun eigen vooroordelen en overtuigingen onder de loep nemen en in twijfel trekken – dat geeft mij energie."

Carrièreswitch

Dat is exact de reden waarom Esha, nadat ze haar carrière begon in de consultancy, besloot een andere weg in te slaan en de academische wereld inging. "Mijn partner grapt wel eens dat het komt omdat ik een hekel heb aan geld verdienen, maar alle gekheid op een stokje – ik wil dingen en fenomenen uitpluizen en problemen vanuit verschillende perspectieven bekijken, en in de consultancy zou ik die kans nooit krijgen, omdat je daar van project naar project gaat."

"Begrijp me niet verkeerd", gaat ze verder. "Het was een enorm voorrecht dat ik meteen na de universiteit aan de slag kon als consultant. Als opgroeiend meisje in India heb ik vrouwen nooit een carrière zien nastreven, dus die job heeft een hele nieuwe wereld voor mij geopend. Ze heeft me geweldige kansen opgeleverd en me naar plaatsen gebracht waarvan ik nooit had gedacht er te komen, zoals IJsland, Uruguay en Sydney. Ze heeft me uitgedaagd op manieren die ik nooit voor mogelijk had gehouden en heeft bijgedragen aan mijn professionele én persoonlijke groei, waarvoor ik heel dankbaar ben. Maar onderzoek en lesgeven brengen betekenis en plezier in mijn leven. Ik ben dan ook blij dat ik die stap heb gezet."

Teruggeven

Ze denkt even na en gaat verder: "Ik ben opgegroeid in India met wat toen ontoereikend onderwijs en gebrekkige infrastructuur was. De laatste 25 jaar is er veel veranderd, maar toen ik op school zat, was India een andere wereld. Ik heb er gewoond tot ik midden de twintig was en nu hoop ik via mijn lessen en onderzoek iets terug te geven aan mijn geboorteland, in ruil voor de kansen die het mij heeft gegeven om te worden wie ik nu ben."

Naast haar passie voor haar werk heeft Esha ook interesses buiten de academische wereld. Ze is een fervent yogabeoefenaar en is dol op tennis. Tijdens de belangrijke toernooien zit ze dag en nacht aan de televisie gekluisterd. Ze heeft geen lijfspreuk, maar er is wel een citaat van Maya Angelou, de bekroonde Amerikaanse schrijfster en burgerrechtenactiviste, dat haar is bijgebleven: "Ze zei dat haar missie in het leven niet alleen was om te overleven, maar om te gedijen, en om dat te doen met passie, mededogen, humor en stijl. Ik hoop dat ik mijn leven ook zo kan leiden."