Hoe accountants de wereld zullen redden

Vandaag is er veel kritiek op de relevantie van de door beursgenoteerde ondernemingen gepubliceerde  jaarrekeningen. Zo geeft wetenschappelijk onderzoek aan dat investeerders slecht 5% van de jaarrekeninginformatie gebruiken bij het maken van hun kapitaalbeslissingen. Een belangrijke reden hiervoor is dat de boekhoudkundige waarde van een onderneming vaak niet representatief is voor haar markt- of reële waarde. Zo zijn het voornamelijk het klantenbestand, de know-how, de reputatie en/of bedrijfsprocessen van een onderneming die mee de echte waarde bepalen. Boekhoudkundig worden vele van deze 'waarde-drijvers' echter gezien als een kost. Als gevolg is de organisatie hierdoor boekhoudkundig gezien minder waard, terwijl investeerders dit vaak anders zien.

Een  belangrijke stap om de boekhoudkundige waarde van een onderneming meer te laten overeenstemmen met haar reële waarde lijkt nu gezet. Meer specifiek, de IFRS Foundation, die de krijtlijnen uitzet  voor de manier  waarop  voornamelijk  beursgenoteerde bedrijven rapporteren in meer dan 140 landen (incl. België), kondigde in Glasgow de komst van de ISSB aan. Die ISSB zal zich ontfermen over een nieuwe globale standaard inzake duurzaamheids- en klimaatrapportering. Door de komst van de ISSB wordt meteen ook een halt geroepen aan het versplinterde  landschap aan aanbevelingen inzake duurzaamheidsrapportering. Vaak misten deze  aanbevelingen ook een wetgevend kader en de wildgroei aan aanbevelingen maakte het voor vele organisaties ook een zompig moeras! 

Dat het menens is voor de IFRS Foundation bleek ook uit de aankondiging van een "prototype climate and general disclosure requirements". In deze nota staat dat beursgenoteerde bedrijven in hun financiële jaarverslag   meer aandacht moeten besteden aan de verschillende duurzaamheids- en klimaatrisico’s en opportuniteiten die zich stellen. Ook moeten ze publiek maken hoe hun activiteiten het milieu en de maatschappij beïnvloeden en  wat dit inhoudt in termen van huidige en toekomstige kasstromen. Ze moeten meer detail geven inzake bestuursmodel, strategie en risicobeleid van de onderneming. En ook concrete doelstellingen en maatstaven over duurzaamheid en klimaat moeten gepubliceerden opgevolgd worden.

Dat de ISBB gelooft in het 'meten is weten'-principe blijkt uit de talrijke 'cross-industry', industrie-specifieke en activiteitsmaatstaven en -doelstellingen die ze naar voor schuift. Terwijl 'cross-industry' doelstellingen los staan van de industrie, zijn industrie-doelstellingen relevant voor bedrijven binnen een bepaalde industrietak, en  zorgen activiteitsmaatstaven voor normalisatie van cross-industrie en industrie-specifieke doelstellingen om zo benchmarking toe te staan. Immers: doelstellingen en acties zullen proportioneel in verhouding staan tot bijvoorbeeld de grootte van het bedrijf.

De ISSB nota gaat ook dieper in op de aard van de verschillende maatstaven. Bijvoorbeeld met betrekking  tot  het klimaat. Bedrijven zullen hier zowel scope 1,2 als 3 C02-uitstootmoeten rapporteren. Ook zullen zij moeten aangeven hoeveel kapitaal er wordt aangewend om de klimaatproblematiek aan te pakken, hoeveel van de activa (of % van de bedijfsactiviteiten) onderhevig zijn aan fysieke en/of transitierisico's en welke klimaatgerelateerde opportuniteiten zich stellen (opnieuw uitgedrukt in impact op opbrengsten, activa of andere bedrijfsactiviteiten). Ook zal er een interne kostprijs voor elke ton broeikasuitstoot moeten worden gerapporteerd, naast meer transparante over het deel aan managementvergoedingen dat gelinkt is aan de realisatie van klimaatbevorderende acties.

Verder gaan ondernemingen moeten rapporteren over de motivaties achter hun duurzaamheid en klimaatbeleid,   of de verschillende doelstellingen absoluut zijn of gelinkt aan intensiteitscriteria, wetenschappelijk onderbouwd zijn, gevalideerd door een derde partij, en wat hun respectievelijke tijdshorizon is. Ook tussentijdse resultaten en opvolging zullen deel uitmaken van het nieuwe jaarverslag.

Kortom, het lijkt er sterk op dat met de lancering van de ISSB en de prototype nota, belangrijke stappen zijn  gezet in het uitzetten van een globale, eenduidige duurzaamheids- en klimaatrapporteringsstandaard. Met als ultieme doel: een vlottere financiering voor bedrijven die inzetten op duurzaamheid en klimaat. Verdere stroomlijning en coördinatievan het voorstel zullen echter noodzakelijk zijn en zo is het ook uitkijken naar hoe Europa zal reageren. Wat zeker is, is dat het beroep van de accountant verder zal opschuiven richting het mee waken over de transitie van bedrijven wat betreft duurzame waardecreatie en impact op het klimaat! Slimme meetsystemen en proactief advies zullen hierbij een belangrijke rol spelen en zo helpt de accountant van morgen ook een beetje mee aan een betere wereld.