Lessen uit Fujitsu’s experiment rond micro-ondernemingen

Kiezen voor digitale transformatie hoeft niet te betekenen dat je een organisatie volledig vernieuwt. Experimenteren met je bedrijfsmodel kan zelfs perfect gebeuren terwijl je het traditionele businessmodel intact laat. Maar hoe pak je dat dan aan? En welke uitdagingen houdt dat in voor enterprise architects? Deze en andere vragen kwamen aan bod tijdens een webinar georganiseerd door het Vlerick Centre of Enterprise Architecture & Digital Design.

In dit webinar wisselde Stijn Viaene, professor digitale transformatie, ideeën uit met Michael Verveckken, managing director bij Fujitsu Belgium. Het panel kwam met enkele interessante inzichten en perspectieven rond de manier waarop een organisatie succesvol kan experimenteren met alternatieve bedrijfsmodellen terwijl de digitale transformatie volop aan de gang is.

Fujitsu zag net als heel wat andere bedrijven hoe de markt en de klantenbehoeften snel veranderen, en zette een experiment op met een nieuw bedrijfsmodel. Doel: een evenwicht vinden tussen nieuwe activiteiten in de markt zetten en de traditionele outsourcingactiviteiten behouden. Fujitsu lanceerde in 2020 zijn micro-ondernemingen en rolde dat proefproject uit in zeven landen.

Michael Verveckken legt uit: "Een micro-onderneming kun je beschouwen als een microbedrijf binnen Fujitsu, met enkele medewerkers en een eigen CEO. Deze micro-ondernemingen worden aangemoedigd om ondernemend op te treden, en krijgen veel meer ruimte om te experimenteren. Het concept werd ingevoerd om werknemers de kans te geven zich te ontplooien met de vrijheid van een start-up.”

Webinar Rewind: Lessen uit Fujitsu’s experiment rond micro-ondernemingen

Webinars bieden inspirerende inzichten, maar soms heb je simpelweg geen tijd om ze te volgen. Daarom hebben we Webinar Rewind gecreëerd: een reeks korte video’s met de absolute hoogtepunten uit onze webinars. In deze editie wisselde Stijn Viaene, professor digitale transformatie, ideeën uit met Michael Verveckken, managing director bij Fujitsu Belgium.

Wordt het experiment beschouwd als een succes? Michael Verveckken: "We kunnen verschillende lessen trekken uit de activiteiten van de micro-ondernemingen, aangezien ze elk hun eigen capaciteiten ontwikkelen. De micro-ondernemingen delen die lessen ook met elkaar. De capaciteiten worden – indien mogelijk – doorgetrokken naar andere afdelingen van het bedrijf.” Een voorbeeld van een succesvolle micro-onderneming is Fujitsu’s Blockchain Centre, dat opgezet werd in Brussel. Het Blockchain Centre helpt klanten en partnerorganisaties – veelal start-ups – om duurzame activiteiten uit te bouwen via een transparante supply chain. Die focus op duurzaamheid is geen toeval, want het concept staat centraal bij alles wat Fujitsu doet. Michael Verveckken: "Vanuit zakelijk perspectief stelt dit misschien niet veel voor. Maar het trok veel aandacht en leidde er uiteindelijk toe dat het Centre een vermelding kreeg in de Forbes Blockchain 50 van 2022.” 

Het experiment met het bedrijfsmodel gaat ook gepaard met uitdagingen. Michael Verveckken: "De voornaamste uitdaging is de snelheid waarmee deze micro-ondernemingen capaciteiten kunnen creëren en opschalen. Na twee jaar hebben sommige van de bestaande micro-ondernemingen met succes nieuwe capaciteiten ontwikkeld, en andere niet. Nu is de vraag in hoeverre beslist kan worden om capaciteiten op te schalen of net niet, zonder te veel aan vrijheid in te boeten. Het is moeilijk om het juiste evenwicht te vinden tussen een overdaad aan richtlijnen (wat nefast is voor innovatie) en voorkomen dat de micro-ondernemingen te veel optreden als afzonderlijke bedrijven.”

Hier doen enterprise architects hun intrede. Zij kunnen ervoor helpen zorgen dat micro-ondernemingen gemeenschappelijke doelen nastreven, de allocatie van middelen coördineren en bouwstenen voor een moduleerbaar bedrijf creëren. Fujitsu heeft dan ook een community voor enterprise architecture opgericht om verhalen, praktijken en bevindingen te delen. De bedoeling is om EA te laten uitgroeien tot een aspect waarop heel wat medewerkers zich kunnen toespitsen, in plaats van hiervoor een afzonderlijke functie of afdeling in het leven te roepen.

De invoering van micro-ondernemingen bij Fujitsu betekent echter niet dat het bedrijf minder focust op zijn traditionele outsourcingactiviteiten. Integendeel! Michael Verveckken spreekt van een ‘push-and-pullsysteem’. De micro-ondernemingen geven de portefeuille een boost door nieuwe digitale capaciteiten te genereren en nieuwe technologieën en activiteiten te verkennen. De resultaten van hun werk worden – idealiter – benut door het huidige bedrijf om nieuwe opportuniteiten en partnerschappen te creëren voor bestaande klanten en partners. Het juiste evenwicht vinden en synergieën vormen tussen de nieuwe, door micro-ondernemingen gestuurde activiteiten en de traditionele serviceactiviteiten is dan ook een cruciale doelstelling voor Fujitsu.