Technologie zal de farmasector hervormen

Zeynep is gespecialiseerd in innovatie en strategie en focust op technologie en kennismanagement in de farmasector. “Ik probeer te begrijpen op welke manieren innovatie wordt gestimuleerd of belemmerd en welke innovatiestrategieën leiden tot concurrentievoordelen bij farmaceutische bedrijven. Ik vind het erg interessant hoe nieuwe technologieën veranderingen kunnen veroorzaken in de manier waarop bedrijven innoveren.”

Macro- en microperspectief

De farmasector is streng gereguleerd en technologie-intensief. Kennis is de belangrijkste bron om concurrentievoordelen te creëren. Vanuit een macroperspectief onderzoekt Zeynep hoe en via welke kanalen (bv. samenwerkingsverbanden of O&O-activiteiten) bedrijven bijleren, hun kennispool opbouwen en welke impact die heeft op innovatie en bedrijfsprestaties. Op microniveau analyseert ze innovatiemethoden bij teams die werken aan de ontdekking en ontwikkeling van geneesmiddelen: hoe kunnen ze hun kenniscreatie verbeteren en omgaan met onzekerheid? Wat kunnen ze doen om flexibeler te worden?

Zeynep onderscheidt drie grote trends die de innovatiestrategieën van farmabedrijven momenteel vorm geven.

Patiënten op de eerste plaats

Allereerst wordt de farmasector steeds meer consumentgericht, of eerder patiëntgericht: “Aangezien het welzijn van patiënten een steeds belangrijkere rol speelt in de goedkeuring, markttoegang en terugbetaling van geneesmiddelen, proberen farmaceutische bedrijven patiënten meer te betrekken bij alle fases van de waardecreatie. Door nieuwe technologieën als artificiële intelligentie, biosensoren en apps beschikken bedrijven over grote hoeveelheden patiëntengegevens, waardoor ze meer geavanceerde analyses kunnen uitvoeren en precisiegeneesmiddelen kunnen ontwikkelen. ‘Blockbusterproducten’ ontwikkeld voor de gemiddelde patiënt zullen steeds meer vervangen worden door behandelingen op maat van individuele variaties in genen, omgeving en levensstijl. Zulke digitale technologieën zullen ook de waardeproposities van bedrijven veranderen: het is niet langer sciencefiction om geneesmiddelen te combineren met biosensoren gekoppeld aan apps, en het heeft nog weinig te maken met simpelweg pillen verkopen.”

Geavanceerde data-analyse

“Een tweede trend is om geavanceerde data-analyses zoals machine learning en artificiële intelligentie te gebruiken bij de besluitvorming in de volledige waardeketen, van O&O tot productie en marketing. Dankzij complexe analysetechnieken zullen bedrijven hun kennis over het verloop van ziektes kunnen verbeteren, om zo klinische studies efficiënter te plannen en projecten met een lage slaagkans tijdig stop te zetten.”

Ze voegt eraan toe: “Initiatieven rond big data en artificiële intelligentie hebben het concurrentielandschap veranderd. Farmaceutische bedrijven concurreren nu met bedrijven als Apple en Google, die veel verder staan wat betreft analysemogelijkheden. Farmabedrijven hebben geen tijd te verliezen: ze moeten buiten de vaste kaders denken, nagaan welke opportuniteiten zulke nieuwe technologieën bieden en die afwegen tegen de risico’s en gevaren die ze meebrengen.”

“Farmaceutische bedrijven beseffen dat die gevaren er zijn en zijn beginnen te investeren in digitale gezondheidszorg en geavanceerde analyses. We zien daardoor veranderingen in de manier waarop zulke bedrijven te werk gaan: hoe ze interageren met stakeholders, zoals patiënten en betalers, hoe ze hun onderzoek opstellen en klinische studies uitvoeren en hoe ze geneesmiddelen op de markt brengen”, vertelt Zeynep. “Maar technologische vooruitgang heeft niet alleen invloed op de werking van een bedrijf, ook de businessmodellen veranderen erdoor. Om de nieuwe CEO van Novartis, Vas Narasimhan, te parafraseren: door nieuwe technologieën kunnen we Novartis heruitvinden als geneesmiddelen- en datawetenschapsbedrijf. Hoewel er belangrijke initiatieven worden genomen en de conservatieve aard stilaan verandert, ligt de farmasector nog steeds achter op andere industrieën wat betreft het gebruik van digitale technologieën.”

Betere en goedkopere geneesmiddelen

Als laatste is er de groeiende druk van toezichthouders en betalers om betere (lees veiligere en doeltreffendere) geneesmiddelen aan te bieden voor een lagere prijs. “Hoewel de O&O-uitgaven al 30 jaar stijgen, is de productiviteit gedaald: een fenomeen dat bekend staat als de innovatiekloof. De gigantische kosten voor de ontwikkeling van geneesmiddelen vertaalt zich in de prijs. Dat is niet houdbaar op lange termijn. Ik vind dat farmaceutische bedrijven de kosten moeten verlagen door te kiezen voor producten die een hogere kans hebben om op de markt te komen, en door mislukkingen in de latere fases van klinische studies te vermijden. En zoals ik al zei, is dat waar nieuwe technologieën en geavanceerde data-analyses in het spel komen.”

Ik wil een impact nalaten

Wat hoopt ze te bereiken? Zeynep denkt even na voor ze antwoordt: “Ik wil meewerken aan onderzoek dat onze toekomst zal vormgeven en ik wil door les te geven mensen inspireren. Voor mij zijn onderwijs en onderzoek complementair. Daarom wil ik mijn veldwerk voortzetten om mijn lessen te verrijken en de discussies met mijn studenten gebruiken als inspiratie voor mijn onderzoek. Mijn ultieme doel is een fijne, voldoening schenkende carrière die een positieve impact heeft op het leven van anderen.”

Grijp elke kans om bij te leren

Zeynep vindt dat ze positief in het leven staat. “Dat betekent niet dat ik problemen ontken of risico’s vermijd, maar ik laat negatieve gevoelens niet de bovenhand nemen. Ik probeer zo vaak mogelijk mijn comfortzone te verlaten en werk mee aan nieuwe initiatieven om zowel persoonlijk als professioneel te groeien. Zo leer ik uit mijn successen en fouten. Mijn motto vat het mooi samen: wees positief, doe je best en leer ervan voor een volgende keer.”

Die positieve houding, die ze naar eigen zeggen met ons deelt, trok haar aan in onze school: “Bij Vlerick heerst een ondernemende en ruimdenkende cultuur, die innovatieve ideeën bevordert. Mensen worden aangemoedigd om hun nieuwsgierigheid en creativiteit de vrije loop te laten, zowel in onderwijs als onderzoek. De enthousiaste en hartelijke houding tegenover collega’s, studenten en de maatschappij is bijzonder fascinerend.”