Variabele beloning van topmanagers kan negatieve impact hebben op winst
Door Marthe Van Hove
Researcher, Governance
Door Xavier Baeten
Professor of Reward & Sustainability
Bedrijven die op korte termijn hun financiële prestaties willen opkrikken, doen dat best door hun CEO een hoge remuneratie te geven en door sterk in te zetten op incentives, zoals de bonus en aandelengerelateerde beloning. Opmerkelijk is echter dat dit als een boomerang werkt voor de financiële prestaties van het bedrijf op langere termijn. Dan blijkt immers dat een hoge variabele beloning en een sterke nadruk op winstgevendheidsmaatstaven, een negatieve impact hebben op de winstgevendheid van het bedrijf.
Dat is een opmerkelijk resultaat van het jaarlijkse onderzoek naar topsalarissen van het Executive Remuneration Research Centre aan Vlerick Business School. Professor Xavier Baeten, die het onderzoek samen met researcher Marthe Van Hove uitvoerde: “Dit jaar hebben we een beroep gedaan op de techniek van tijdreeksen, waardoor we oorzakelijke effecten kunnen analyseren. Dat was bijzonder arbeidsintensief, omdat niet minder dan 600 bedrijven verspreid over 15 Europese landen, gedurende 6 jaar werden gevolgd. Een team van 15 mensen, onder leiding van 3 Vlerick researchers, heeft voor de input gezorgd van de 3600 waarnemingen.”
Die 600 bedrijven zijn de bedrijven die deel uitmaken van de Stoxx Europe 600, de index die de 600 grootste beursgenoteerde ondernemingen in Europa groepeert. 17 Belgische bedrijven maken deel uit van die index, waaronder o.a. AB-InBev, KBC, Solvay, UCB en Umicore. De mediaanremuneratie over alle 600 bedrijven heen bedraagt 2.990.000€. België scoort lager, met 2.625.000€. Nederland scoort iets hoger dan België (2.830.000€), maar de gemiddelde omvang van de bedrijven in Nederland is groter. De CEO’s van Franse beursgenoteerde ondernemingen ontvangen een duidelijk hogere remuneratie (3.520.000€), terwijl Zweden met 1.750.000€ duidelijk lager zit.
Naast deze 17 Belgische bedrijven uit de Stoxx Europe 600 heeft het onderzoek echter ook aandacht besteed aan de evoluties bij alle beursgenoteerde ondernemingen in België over de afgelopen 5 jaar. Daar waar de salarissen van CEO’s van middelgrote en kleine beursgenoteerde Belgische bedrijven zo goed als gelijk zijn gebleven, is de remuneratie in de Bel-20 bedrijven gestegen van 1,7 miljoen naar 2,4 miljoen €. Het basissalaris is zo goed als stabiel gebleven, maar de bonussen en de long-term incentives zijn sterk gestegen.
Wat de samenstelling van het pakket betreft, is er een duidelijke evolutie merkbaar in de aandelengerelateerde beloning: aandelenopties zijn duidelijk minder populair (van 72% naar 47% van de bedrijven die deze uitkeren), terwijl de zogenaamde performance shares (aandelen waarbij het definitieve aantal afhankelijk is van het behalen van bepaalde prestaties), zijn toegenomen van 25 naar 40%. Opmerkelijk is ook dat slechts 5% van de Belgische beursgenoteerde bedrijven aan haar CEO een minimumdrempel oplegt van aandelen die moeten aangehouden worden. Nochtans is dit een aanbeveling in de vernieuwde Belgische Corporate Goverance Code.
Nieuw in deze jaarlijkse studie is de impact van de hoogte en samenstelling van het salaris van de CEO op de prestaties van het bedrijf. Het onderzoek toont aan dat volgende aspecten leiden tot betere financiële prestaties van het bedrijf: een hoger remuneratieniveau, een hogere proportie variabele beloning (bonus en aandelengerelateerde beloning), en het toekennen van een hoger gewicht aan financiële prestatiecriteria.
Xavier Baeten: “We moeten benadrukken dat het gaat om de prestaties van het bedrijf in het daarop volgende jaar, dus op korte termijn. We wilden echter ook weten of dat zich doorzet op de lange termijn en we zijn gaan kijken naar de impact 2 jaar later, en over een periode van 2 jaar. Het resultaat is bijzonder opmerkelijk: alle positieve effecten verdwijnen en het effect van de incentives werkt zelfs omgekeerd.”
De onderzoekers stelden immers vast dat het niveau van de remuneratie geen impact heeft (noch positief noch negatief). Daarnaast stelden ze vast dat een hoge proportie variabele beloning een negatieve impact heeft op de financiële prestaties van het bedrijf. Wat de KPI’s betreft, bleek dat het gebruik van boekhoudkundige maatstaven (bv. winstgevendheid) een negatieve impact heeft. Het onderzoek toont dus duidelijk aan dat bedrijven, met het oog op hun (financiële) gezondheid op lange termijn, best geen overmatig gebruik maken van winstgevendheidsmaatstaven en ook niet van variabele beloning. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat deze maatstaven te veel de focus op de korte termijn leggen. Een belangrijke kanttekening is nog dat dit op vandaag net de meest populaire maatstaven zijn. Zo maken 83% van de bedrijven gebruik van boekhoudkundige indicatoren voor de bepaling van de bonus van de CEO.